Portrety Uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945, S-Z

Czesc trzecia (S-Z) tomu trzeciego "Portretow Uczonych" zawiera eseje biograficzne poswiecone wybitnym postaciom, ktorych najbardziej znaczaca dzialalnosc naukowa i dydaktyczna przypadla po 1945 r. Mowa bedzie zatem o osobach stopniowo, ale konsekwentnie odtwarzajacych Uniwersytet po zniszczeniach wojennych oraz budujacych jego pozycje spoleczna i range naukowa. Przedstawione w tomie trzecim "Portretow" grono 186 uczonych cechuje duze zroznicowanie. Niektorzy z nich urodzili sie jeszcze w XIX w., wyzsze wyksztalcenie zdobyli w czasie I wojny swiatowej lub tuz po niej, kariery zawodowe rozpoczynali i kontynuowali w latach II Rzeczypospolitej, po II wojnie stajac sie srodowiskowymi autorytetami. Inni decydowali sie na emigracje, zrywajac wiezi z Uniwersytetem, ale zarazem odnoszac niekwestionowane sukcesy naukowe i utrzymujac kontakty z krajem. Byli jednak i tacy, ktorzy wlasnie wtedy, po wojnie, z zagranicy do kraju przyjechali. Skomplikowanie ludzkich losow spowodowalo, ze decyzja o przypisaniu konkretnej postaci do tomu drugiego lub trzeciego musiala miec charakter arbitralny. Najliczniej na kartach niniejszego tomu sa reprezentowani uczeni urodzeni pomiedzy wielkimi wojnami, uksztaltowani w dwudziestoleciu i z takim zapleczem moralnym oraz intelektualnym funkcjonujacy w powojennej rzeczywistosci. Pojawiaja sie tu takze osoby, ktorych cale swiadome zycie, lacznie z intelektualna formacja, uplynelo w czasach PRL oraz w okresie po odzyskaniu przez Polske pelnej suwerennosci. Czesc tekstow powstala specjalnie na potrzeby Monumentow, wiele bylo pisanych przez bliskich wspolpracownikow danego uczonego, niektore sa przedrukami wczesniejszych publikacji. Zamierzeniem redaktorow naukowych nie bylo stworzenie zbioru zwiezlych biogramow typu slownikowego, lecz przyblizenie zainteresowanym czytelnikom najwybitniejszych postaci srodowiska uniwersyteckiego - stad teksty zarowno eseistyczne czy wspomnieniowe, jak i bardziej naukowe, obudowane odnosnikami i przypisami. Przy kazdym eseju zamieszczono takze standardowy biogram encyklopedyczny. Trzy tomy "Portretow Uczonych" (podzielone na szesc czesci) zawieraja teksty o wybitnych uczonych - profesorach Uniwersytetu Warszawskiego, ktorych dzialalnosc naukowa, praca dydaktyczna i organizacyjna pozostaly w pamieci szeroko pojmowanego srodowiska naukowego. Bohaterowie esejow sa zwiazani ze wszystkimi dziedzinami nauki reprezentowanymi na Uniwersytecie Warszawskim: humanistycznymi, spolecznymi, scislymi, przyrodniczymi, medycznymi i artystycznymi. Wybor nie byl latwy i wymagal wielu konsultacji. Warto zaznaczyc, ze lista uczonych ograniczona jest do osob niezyjacych.